Tja, waarom gaan we vreemd? Heel vaak weet de vreemdganger het zelf ook niet. Hij kijkt verbaast naar zichzelf en begrijpt zichzelf niet. "Hoe heb ik het kunnen doen?", hoor ik vaak.
Wat is vreemdgaan?
Voordat ik verder schrijf, definieer ik eerst wat ik onder vreemdgaan versta. Het is lastig om een sluitende definitie te geven. Bij vreemdgaan wordt er al gauw gedacht aan een seksuele relatie met een ander. Echter als er sprake is van een pornoverslaving wordt dat door de partner ook vaak ervaren als vreemdgaan. Het vertrouwen is beschadigd. Het kan ook zijn dat een partner een intieme relatie met een ander is aangegaan zonder seks en dingen deelt die hij/zij niet deelt met de eigen partner. Dit wordt ook door veel partners ervaren als een vorm van vreemdgaan. Als ik het allemaal samenpak, dan is vreemdgaan iedere vorm van een relatie met een ander waarbij er sprake is van geschaad vertrouwen van je eigen relatie.
Wat is de betekenis van de verhouding?
Als er sprake is van vreemdgaan, dan probeer ik als coach/therapeut erachter te komen wat de verhouding voor hen betekent. Waarom deed je het? Waarom met hem? Waarom met haar? Waarom nu? Was dit voor het eerst? Nam je zelf het initiatief? Probeerde je je te verzetten? Hoe voelde het? Was je op zoek naar iets? Wat ontdekte je? Aan de hand van deze vragen kan ik doordringen in de betekenis van en motieven voor ontrouw.
Maar één thema passeert herhaaldelijk de revue: verhoudingen als een vorm van zelfontdekking, een zoektocht naar een nieuwe (of verloren) identiteit.
Als de eerste crisis eenmaal tot bedaren komt, is het van belang om ruimte te maken voor een onderzoek naar de subjectieve ervaring van een verhouding en de pijn die deze kan veroorzaken. Wat voor partner A misschien een pijnlijk verraad was, was voor partner B transformerend. Het is essentieel om te begrijpen waarom de ontrouw plaatsvond en waar die op wees; zowel voor stellen die besluiten uit elkaar te gaan als voor degenen die bij elkaar willen blijven en hun relatie hopen te herstellen en nieuw leven willen inblazen. (meer…)
Niet reële verwachtingen in de partnerrelatie. Ik kom het vaak tegen in mijn praktijk. En het brengt faalgevoelens, verdriet en onmacht met zich mee. Het liefst wil je dat de ander het anders gaat doen. Hier volgt een aantal tips in het omgaan met jouw verwachtingen.
Spreek verwachtingen uit
En dat niet alleen. Praat er over praten met de ander. Jullie kunnen dan aangeven met welke verwachtingen je rekening wilt houden en met welke niet. Dat geeft duidelijkheid. Vraag jezelf ook af wanneer het goed genoeg is voor je. En ook of een 6 b.v. ook voldoende is.
Onderzoek jezelf
Doe jij aan eerlijk zelfonderzoek? Stel jezelf eens de volgende vragen: Welk voorbeeld heb ik gekregen van mijn ouders? Wat zeggen de verwachtingen die ik heb over mij? Zie ik achter mijn partner mijn vader, moeder die mijn emotioneel niet gaf wat ik nodig had? Als mijn partner vaak afwezig is en veel werkt, is dat voor mij een trigger? Zie ik dan mijn vader die veel werkte en thuis alleen fysiek aanwezig was? Als dat zo is, dan is het goed de pijn daarvan onder ogen te zien. Het verleden wordt dan weer heden. Dit besef voorkomt dat je partner de volle lading krijgt. En besef, dat verwijten zorgt voor verwijdering. Vertel wat het effect is van het gedrag van je partner en wat jouw verlangen/behoefte is.
De liefde zoekt zichzelf niet: richt je op de ander
Verwacht niet dat de ander jou gelukkig kan maken. Deze verwachting is niet reëel. Vraag jezelf eens het volgende af: Wat drijft jou in deze relatie? Gaat het erom dat jij als persoon helemaal tot je recht komt? Of ben je erop gericht dat de ánder tot zijn recht komt? Ik moet denken aan deugden als nederigheid, geduld, de ander hoger achten dan jezelf. En ook: “De liefde zoekt zichzelf niet” (Bijbel, 1 Kor. 13). In de maatschappij gaat het om opkomen voor jezelf, jezelf ontwikkelen, aan je trekken komen en zijn deze deugden verre van populair. Wat zou er gebeuren als in elke partnerrelatie meer gerichtheid op de ander zou zijn? Wat kies jij?
Accepteer de ander, fix hem niet
„Als je een partner kiest, kies je een verhaal, een script, en dus begin je dat script te leven en tien, vijftien jaar later, zeg je: maar er was een heel ander script dat ik ook had kunnen leven, waar is dat deel van mij?
De verwachtingen die we van onze levenspartner hebben, maken ons volgens tientallen wetenschappers die Esther Perel in een haar boek haar boeken citeert (Liefde in verhouding), kwetsbaarder voor overspel. „Intimiteit is het tegengif geworden voor een leven van toenemende versplintering”, schrijft ze in een hoofdstuk over de maatschappelijke context van hedendaagse relaties. „We verwachten van één persoon dat deze ons geeft waarin ooit een heel dorp voorzag, en we leven twee keer zolang. Dat is een reusachtige taak voor een tweemanschap.”
Belangrijk in een liefdesrelatie is, dat je praat met je partner. Dat jullie delen wat jullie bezig houdt. Dat jullie maatjes zijn. Verwacht echter niet dat jouw partner alles opvult. Probeer hem niet te fixen/veranderen. Accepteer hem zoals hij is.
Ik vind het zo mooi om te zien hoe hoogbegaafde kinderen/volwassenen diepgang zoeken. Ze zijn nieuwsgierig naar hoe het leven in elkaar zit. En ze benaderen dat op een geheel eigen wijze. Vaak voelen ze zich onbegrepen. Ze stellen te veel vragen en worden als lastig gezien. Ik zie een honger naar het willen doorgronden van alles. Fantastisch! Hun denkwijze zet mij vaak aan het denken. Vroeger voelde ik mij heel dom als ik in gesprek ging met iemand met een hoog denkniveau. Nu is dat niet meer zo. Ik kan immers van de ander leren! En ja, soms haak ik ook af. Dan is het alsof er in mijn hoofd kortsluiting ontstaat en kan ik de denkwegen van de ander niet meer volgen. Maar dat geeft niet.
Ik ben geen expert op het gebied van hoogbegaafdheid. Wel verdiep ik mij erin omdat ik de ander wil begrijpen. Voor mijn beroep is dat ook wel handig en ook een must.
Onderstaande video (6 min.) van mijn collega Dineke van Kooten over hoogbegaafd en hoogreligiositeit wil ik jullie graag laten zien.
hoogbegaafd en hoogreligiositeit
Boekentip over hoogbegaafdheid: Intens, authentiek en vrij (Renata Hamsikova)
Erachter komen dat je hoogbegaafd bent, dat is niet gemakkelijk. Het is een lang en ingewikkeld proces. Dineke van Kooten weet daar alles van. Lange tijd vroeg ze zich af waarom ze zich anders voelde, anders dacht en anders deed. Alles viel op zijn plek toen Dineke op latere leeftijd ontdekte dat ze hoogbegaafd is. Nu heeft ze haar eigen coachingspraktijk waar ze andere hoogbegaafden helpt om zichzelf beter te begrijpen. In het radioprogramma "Bij Jorieke" is ze te gast om met presentatrice Annemarie te praten over het onderwerp. Klik hier om het interview te horen van Groot Nieuws Radio.
Mensen onderschatten wat een echtscheiding voor gevolgen heeft. Als je merkt dat je relatie niet zo goed loopt, zoek dan hulp! Voorkomen is immers beter dan genezen. Hang de vuile relatiewas binnen een veilige setting OP TIJD buiten. Verrijk je Relaties wil daar graag bij helpen.
(Pascalle Laban is coach en helpt o.a. mensen bij het verwerken van een echtscheiding en het terug krijgen van je zelfvertrouwen.)
In deze Cvandaag-video spreekt Cvandaag.nl met voormalig seksuoloog Marc Angenent. Hij geeft informatie over erectieproblemen (de eerste 3 min.) en tips voor een beter seksleven.
Liefde, opwinding, intimiteit zijn drie losse projecten waaraan je moet werken. In de eerste vijf jaar gaat dit nog wel. Maar daarna wordt het moeilijker. Een goed seksleven is niet vanzelfsprekend. Liefde is immers een werkwoord!
Je relatie goed houden gaat niet vanzelf. Maar wat helpt om je relatie goed te houden en te verbeteren? Lees hier de 13 tips.
Wees lief voor elkaar
Zorg dat je er bent voor elkaar. Wees aardig voor elkaar. Luister goed naar elkaar.
Geef elkaar complimenten
Vertel waarom je verliefd bent of van elkaar houdt. En wat je zo leuk aan de ander vindt.
Praat met elkaar. Neem de ander als het ware mee in jouw wereld. Praat niet alleen over feiten. Vertel over je beleving. Daarin maakt je écht contact en groeit je relatie.
Toon interesse in elkaar, vraag wat de ander leuk en interessant vindt.
Respecteer elkaars mening
Krop dingen niet op. Zeg het als je iets dwars zit.
Geef je grens aan en zeg niet alleen wat je niet wilt, maar ook wat je wél wilt.
Doe samen leuke dingen.
Heb lol met elkaar, verras elkaar, stuur lieve appjes of posts, geef af en toe een cadeautje.
Houd ook je eigen leven.
Zorg dat je niet álles samen doet. Vergeet je andere vrienden en vriendinnen niet.
Jurjan zegt: "Ik werk al twee jaar lang aan ons huwelijk, maar ik kan niet meer. Ik voel zoveel pijn. De koffers staan al lang buiten de deur. Ik wil scheiden". Zijn vrouw huilt vanuit het diepst van haar ziel. Ze wil niet scheiden. Het gaat mij door merg en been. Het brengt zoveel verdriet. Ook voor de zes jonge kinderen zal dit verschrikkelijk zijn.
Zo zijn er vele stellen die komen als het water hen aan de lippen staat of als bij een van beide de koffers al lang buiten staan. Ze proberen het eerst zelf, want je gaat toch niet naar een relatietherapeut? Wat ik van Jurjan hoor, is: "Je hangt de vuile was niet buiten".
Als therapeut voel ik me soms zo machteloos en schreeuw ik het soms uit: Waarom??? Waarom komen mensen niet eerder als ze relatieproblemen hebben? Het is ook nog zo funest voor de kinderen. Het grijpt zo diep in in hun leven. Hoe moeten kinderen leren verbinding te maken als ze ontwrichting in de relatie van hun ouders zien? Er is zoveel leed wat voorkomen kan worden! Wat zou ik graag willen dat meer stellen eerder openheid geven over moeilijkheden in hun relatie. En dit binnen een veilige en vertrouwde setting. B.v. bij vrienden, een predikant of therapeut. Waarom is er eigenlijk weinig openheid naar buiten toe? En wat kun je eraan doen?
Je hebt het niet door dat het met de relatie slechter gaat. Het sluipt erin doordat jullie allebei b.v. druk zijn.Sta regelmatig stil en vraag je af hoe je de relatie ervaart. Is er al een aantal weken meer afstand en bekoeling in de relatie? Praten jullie alleen nog over werk en de kinderen en is dat anders geweest? Maak dit bespreekbaar en ga samen iets leuks doen.
Je bent iemand die lang wacht met het aangeven van grenzen. Soms is dat goed, en soms ook niet. Als je merkt dat er minder verbondenheid is, is het tijd om datgene wat je moeilijk vindt, bespreekbaar te maken.
Jouw partner wil niet iemand in vertrouwen nemen en jij wilt dat wel.Dan moet je helaas roeien met de riemen die je hebt en ga je alleen op pad. Wees hierover wel open naar je partner. Als je iemand in vertrouwen neemt die geen coach of therapeut is, dan is het handig als dat iemand is, die jou niet naar de mond praat. Diegene moet goed kunnen luisteren en het vertrouwen van je partner hebben.
Je doet niet zo gemakkelijk een beroep op de hulp van een ander want je vindt dat je dan faalt.Ik snap dat dat lastig is. Toch is het juist krachtig als je toegeeft dat jullie er samen niet uit komen. Dan komt er een kans om te groeien. Een kans om het anders aan te pakken. En misschien ontdek je dat er meerdere mensen zijn die tegen dezelfde moeilijkheden aanlopen en hoor je wat hun heeft geholpen.
Je vindt dat jouw partner een probleem heeft. Hij/zij zeurt en moet maar eens ophouden. Als jouw partner een probleem heeft, dan heb jij óók een probleem omdat het jullie sámen raakt. Vaak zitten echtparen in een patroon. Belangrijk is, hieruit te komen. Besef, dat jouw partner niet de tegenstander is, maar het relatie-/communicatiepatroon waar jullie sámen in zitten. En: zwartepieten verslechtert de relatie.
Bij jullie geldt de ongeschreven regel: “De vuile was hang je niet buiten”.Als je de vuile was buiten hangt door te praten met vrienden, de dominee, pastoraal werker, ouderling of relatiecoach, komt er lucht bij. Openheid is hét wasmiddel voor schonere relatiewas en gezonde relaties. Doe dit op tijd zodat je relatie gezond blijft en je erger voorkómt.
Heb je een goede relatie, wil je dat zo houden en is er iets waar je écht niet uit komt. Iets wat steeds meer verwijdering geeft? Aarzel niet om contact met mij op te nemen voor een vrijblijvende intake. Met een paar gesprekken kun je je relatie onderhouden en verrijken. Zie het als een soort APK. Kom op tijd, want voorkomen is beter dan genezen!
Zelfaanvaarding, zelfvertrouwen en zelfontplooiing zijn erg belangrijk in onze maatschappij. Toch blijken veel mensen identiteitsproblemen te hebben. Zij hebben moeite met zelfaanvaarding en zelfvertrouwen. Hoe komt dit? Hoe is dit te veranderen?
Zelfbeeld en zelfaanvaarding: een eerlijk beeld van jezelf
Zelfaanvaarding heeft alles te maken met een eerlijk beeld hebben van jezelf. Als je problemen hebt met je identiteit, is het eenvoudiger om negatieve eigenschappen van jezelf te bedenken dan positieve. Vaak weet je precies wat je verkeerd doet, of waar je niet zo goed in bent. Maar waar je kwaliteiten liggen, vind je waarschijnlijk moeilijker vast te stellen.
Hulp bij zelfaanvaarding en zelfvertrouwen
Vind je het moeilijk om jezelf te aanvaarden? Graag wil ik je helpen. We gaan met elkaar in gesprek over o.a.: Hoe is je zelfbeeld? Wat zijn je sterke en minder sterke kanten?
Het zelfbeeld is anders dan het ideaalbeeld
Mensen met een negatief zelfbeeld zijn geneigd zich te spiegelen aan een ideaalbeeld dat zij zich voor ogen houden, maar waaraan zij niet (kunnen) voldoen. Dit ideaalbeeld bepaalt voor een groot gedeelte het zelfbeeld en vooral ook hoe men zichzelf waardeert en accepteert.
Het ideaalbeeld ontstaat door zelfbepaalde normen
Het ideaalbeeld is een bepaalde norm die wij voor onszelf of voor anderen stellen en waarvan we vinden dat daaraan voldaan moet worden:
Psychosociaal terrein: tevredenheid met bezit, aantal vrienden, kwaliteit van relaties, sociale bekwaamheid, creativiteit
Geestelijk terrein: norm waaraan het geestelijk leven moet voldoen
Wanneer dit allemaal voldoet aan ‘die en die’ norm/hoogte, dán vind ik mezelf of de ander aanvaardbaar.
Een grote kloof tussen ideaalbeeld en zelfbeeld
Bij een verminderd zelfvertrouwen is er vaak een grote kloof tussen het ideaalbeeld en het zelfbeeld. Het ideaalbeeld wordt de geldende norm waaraan men in eigen beleving niet voldoet.
Vaak heeft men daarnaast de neiging om de lat van het ideaalbeeld ook steeds hoger te leggen: de zelf gestelde norm wordt nooit bereikt, de persoon vindt zichzelf niet de moeite waard.
Oorzaak identiteitsproblemen
De oorzaak van deze identiteitsproblemen kunnen we meestal voor een deel terug vinden in onze jeugd. De boodschappen die we meegekregen hebben van onze ouders, school, kerk, e.d. spelen een belangrijke rol.
Voorbeelden van identiteitsproblemen
Als je regelmatig te horen hebt gekregen dat je bijv. te dom, te dik of te weinig spontaan was, ben je daar in gaan geloven. Het kan ook zijn dat er in je opvoeding vooral aandacht werd besteed aan de dingen die je niet goed deed. Er werd daarbij voorbij gegaan aan wat wel goed ging, aan de kwaliteiten die je hebt.
Herken je dat je problemen hebt met zelfaanvaarding/zelfvertrouwen die hun oorsprong vinden in je jeugd? Zoek je hiervoor christelijke hulpverlening?
Bij identiteitsproblemen is er vaak sprake van verkeerd aangeleerde denkpatronen en daardoor van een irreëel beeld van zichzelf. Verkeerde denkpatronen zorgen o.a. voor gebrek aan zelfvertrouwen, spanning en faalangst.
Valkuilen voor zelfaanvaarding
Verkeerde denkpatronen noemen we ook wel valkuilen, omdat we heel makkelijk in deze aangeleerde denkpatronen terug vallen. Voorbeelden van dergelijke valkuilen zijn:
Jezelf vergelijken met een ander: “Ik ben minder dan hij/zij, want hij/zij kan beter…”
De lat voor jezelf hoog leggen: “Ik ben pas de moeite waard als ik meer presteer” of: “Ik mag geen fouten maken.”
Jezelf onderuit halen: “Ik kan niets” of “Daar ben ik te dom voor.”
Onredelijke gedachten die je als uitgangspunt hebt: “Iets positiefs over jezelf zeggen is hoogmoedig of arrogant.”
Bijbelse grond voor zelfaanvaarding en zelfvertrouwen
Omdat wij als mens geschapen zijn naar Gods beeld, mogen we weten dat we waardevol zijn voor Hem.
Verandering van denken is nodig
Om tot zelfaanvaarding te komen, is het nodig om reëler over jezelf te gaan leren denken. Je mag jezelf gaan aanvaarden als de persoon die God bedoeld heeft. Dit gaat niet van de één op de andere dag, maar is een levenslang proces.
Hulp bij zelfaanvaarding en zelfvertrouwen
In de hulpverlening zal o.a. worden stilgestaan bij: Wat zijn je sterke en minder sterke kanten? Hoe is je zelfbeeld? Wat betekent het geloof voor jou in relatie tot je identiteit? Wat is het doel van jouw leven? Welke gaven en talenten heb je gekregen? Hoe en voor wie besteed je deze?
Jantina (33) is moeder van maar liefst zeven kinderen: Julia (8), Jesse (7), Joël (6), Jasper (4), Jirsa (3), Jaïra (1,5) en Jurrian (11 weken). Aangezien haar man Jozua (33) schipper is, staat ze er thuis ook nog eens geregeld alleen voor. “Maar ik zou met niemand willen ruilen.”
Jantina: “Twee-twee zijn voor ons niet zomaar getallen, het is het ritme waar ons leven om draait: Jozua is steeds twee weken aan het varen en dan weer twee weken thuis. Het is echt wel zwaar als hij van huis is, helemaal nu de zevende is geboren en ik borstvoeding geef. Soms valt Jurrian pas om elf uur ’s avonds in slaap en wordt vervolgens om vier uur alweer wakker. Twee uur later gaat de wekker weer en moet ik ontbijt gaan maken voor de andere zes. En voordat je er dan ’s avonds weer in ligt… Toch merk ik vaak niet eens dat ik moe ben, ik ga gewoon door.
Maar zodra Jozua weer thuis is, stort ik in en ben ik niet meer vooruit te branden. Gelukkig neemt hij me dan veel uit handen. Hij laat me bijvoorbeeld ’s ochtends wat langer slapen en zorgt voor de kinderen, zodat ik een keer een middagje weg kan met een vriendin. Hij wast, stofzuigt, doet boodschappen en kookt. Mijn vriendinnen, die mannen hebben met een normale baan, zeggen weleens: ‘Deed die van mij maar zo veel!’ Dus nee, ik zou zeker niet willen ruilen. De eerste vijf jaar na de geboorte van de oudste zijn we met ons gezin bijna zeven dagen per week, 24 uur per dag samen geweest. Hoeveel vaders en moeders kunnen dat zeggen?”
Samen op het schip
“Jozua kwam bij mij in de klas toen we vijftien waren. Onze vaders waren allebei schipper, maar mijn moeder had gekozen voor een leven op de wal. Mijn broertje en ik leefden dus in een gewoon huis en mochten ook niet mee aan boord, terwijl Jozua op een schippersinternaat woonde en in zijn vrije tijd al als matroos meewerkte op het schip. Toen we op ons zeventiende verkering kregen, is hij een opleiding tot schipper gaan volgen en later met zijn broers in het familiebedrijf gestapt. Zelf heb ik office management gestudeerd, al was het alleen maar om iets achter de hand te hebben. Nadat we allebei ons diploma hadden, zijn we getrouwd en met z’n tweeën op het schip van mijn schoonvader gaan wonen. We hadden ook een appartement in Werkendam, maar daar waren we weinig. Eerst voeren we alleen kleine stukjes, tussen Rotterdam en Delfzijl. Later kregen we een groter schip en breidden we ons vaargebied uit naar Duitsland en Zwitserland.”
Mooi symbolisch
“We droomden toen al van een groot gezin: als het ons was gegeven, wilden we graag vier kinderen. Maar nadat de vierde geboren was, begon het al snel weer te kriebelen. Er kwam een vijfde. En aangezien ik het liefst een even aantal wilde, ook een zesde. Nu hebben we er zelfs zeven, wat geen even nummer is. Aan de andere kant is zeven in de bijbel – we zijn gelovig – wel weer een mooi symbolisch getal, dus eigenlijk vinden we het nu wel goed zo. Maar toen ik deze week bij mijn verloskundige was voor een nacontrole, zei ze: ‘Tot ziens hè?’ Ach, wie weet. Ik sluit niets uit…
Toen ik zwanger was van Julia hadden we gepland dat we rond de 38e week naar huis zouden gaan, zodat de baby niet aan boord zou worden geboren. We maakten er wel grapjes over wat er zou gebeuren als de bevalling onverwachts eerder begon. ‘Ach, dan is er altijd nog brandweer of politie die ons komt redden’, zeiden we dan. Dat is nog werkelijkheid geworden ook!”
Zes brandweermannen
“Met 34 weken braken mijn vliezen, we zaten toen midden in Duitsland. Omdat we het alarmnummer niet te pakken kregen, heeft de riviercentrale de brandweer ingeschakeld. Stonden er opeens zes brandweermannen in vol ornaat in mijn slaapkamer! Omdat de gangen van het schip te smal waren voor een brandcard, hebben ze me van boord gedragen. Ik mocht niet eens kleren aantrekken, omdat ze niet wisten hoe ver de bevalling al op gang was en geen van die mannen dat durfde te checken. Achteraf is het maar goed dat er zo veel spoed achter gezet is, want binnen 2,5 uur was Julia er al.
De andere zes waren ook allemaal snel. Ik zeg weleens voor de grap dat ik zeven kinderen heb gebaard in pakweg vijftien uur, haha. Het was mijn grootste nachtmerrie dat Jozua een bevalling zou missen – zo snel rijd je niet van Duitsland naar huis – maar gelukkig is dat nooit gebeurd. De rest bleef namelijk netjes zitten tot na de 37ste week. En dan zorgde Jozua dat hij een aantal weken in Nederland bleef.”
Met z’n allen in de stuurhut
“De eerste jaren hebben we met de kinderen op het schip gewoond. Een heerlijk leven, vond ik. Als je ’s ochtends wakker werd en uit het raam keek, zag je een totaal ander landschap dan waarmee je was gaan slapen. Hoewel we ook gewoon een woonkamer hadden, waren we meestal met z’n allen in de stuurhut, gezellig dicht bij Jozua. De kinderen zaten dan te verven, kleien of puzzelen, de kleinsten deed ik gewoon midden op tafel in bad, terwijl ik intussen naar de prachtige bergen keek. Zo’n uitzicht heb je thuis niet. Het dek van het schip hadden we afgeschermd met hekjes, zodat de kinderen er vrijuit konden spelen. We hadden er zelfs een schommel opgehangen en met mooi weer zetten we een zwembadje op het roefdak. Als we zand of grind vervoerden, mochten ze ook in het ruim spelen. Het is best leuk om schipperskind te zijn hoor, je hoeft je echt niet te vervelen! Het ruim is zelfs groot genoeg om in te fietsen. Op vakantie gingen we vrijwel nooit, want eigenlijk waren we altijd al weg. Als we stillagen voor een openstaande sluis of tijdens het laden en lossen, zochten we een speeltuin op of gingen we een ijsje eten. Zo hadden we constant een vakantiegevoel. De oudste twee kinderen heb ik ook nog lesgegeven aan boord, met een speciaal lespakket voor peuters en kleuters.”
Nog steeds heimwee
“Helaas hield dat zorgeloze leven op toen Julia zes werd en naar groep drie moest. We stonden voor een lastige keuze: de kinderen naar een internaat sturen, of zelf aan de wal gaan wonen. Moeilijk, want je kiest eigenlijk tussen twee kwaden: een leven met je kinderen maar zonder man of met je man maar zonder kinderen…
Uiteindelijk besloten we om ons appartement in te ruilen voor een groter huis in Werkendam, vooral omdat ik niet zo’n held ben in de auto. Als we op het schip zouden blijven wonen, zou ik namelijk elk weekend vanuit Duitsland lange stukken moeten rijden om de kinderen in Nederland uit school te halen.
Ik moet eerlijk zeggen dat ik nog steeds heimwee heb naar het leven aan boord, ik kijk altijd enorm uit naar de schoolvakanties. Dan varen we namelijk met z’n allen met Jozua mee. De kinderen vinden dat ook allemaal fantastisch, ze vragen geregeld wanneer we weer naar het schip gaan.”
Kusjes op papa’s foto
“We wonen nu bijna drie jaar aan de wal en inmiddels heb ik mijn draai ook thuis weer gevonden. De kinderen weten niet beter dan dat papa steeds twee weken weg is. Het verschilt per kind en per keer hoeveel ze hem missen. Vooral Jesse heeft er last van, maar de laatste keer was het Jaïra die voor het slapen steeds om papa riep. Dan gaf ze kusjes op zijn foto. Dat is natuurlijk moeilijk om te zien, als moeder.
Om hun verdriet te verzachten, vraag ik dan bijvoorbeeld of ze nog even een paar minuutjes met papa willen skypen. Al weet ik als geen ander dat dat het gemis niet wegneemt. Jozua leeft van afstand heel erg mee, we skypen en appen veel. Maar dat is toch niet hetzelfde.”
Verbaasde blikken
“Ik kán het allemaal wel, maar het is niet altijd leuk om in je eentje de verantwoordelijkheid te dragen. Als ze op schoolreisje moeten of allemaal ziek zijn, sta ik er ook alleen voor. In zo’n geval springen mijn ouders altijd wel even bij, maar ik wil hen niet te veel belasten. Wij hebben er immers voor gekozen om zeven kinderen te krijgen, niet zij.
En over het algemeen kunnen we het ook heel goed aan. We hebben geen moeilijke kinderen en ze zijn allemaal vrij zelfstandig. De jongste meiden kunnen zichzelf al goed aankleden. En als er dan een keer een laarsje aan de verkeerde voet zit, willen de oudere kinderen altijd wel even helpen. Naar school brengen en weer ophalen doe ik zo veel mogelijk zelf. Tegenwoordig met Jurrian in een draagdoek op mijn buik, drie kinderen in de bakfiets en drie op fietsjes ernaast. Dan zie je mensen wel verbaasd kijken, zeker als ik een heuveltje op moet. Maar ik zie het een beetje als mijn sportschool: zo kan ik ook weer een beetje fit worden na de bevalling.”
Makkelijker
“Toen we alleen Julia hadden, vonden we dat we het best druk hadden. Maar toen we er drie hadden, liep het eigenlijk zo gestroomlijnd dat Jozua en ik tegen elkaar zeiden: ‘Hoe hebben we het óóit druk kunnen hebben?’ En drie of zeven maakt uiteindelijk ook niet heel veel verschil. Je wordt er wel wat makkelijker van, ik ga bijvoorbeeld niet iets anders koken als iemand iets niet lust. Ze krijgen gewoon allemaal een bordje. Als het op is, mogen ze een toetje. Zo niet, dan staan er ’s ochtends weer boterhammen klaar. Al moet ik zeggen dat ik, in de weken dat Jozua vaart, wel liever dingen kook waarvan ik weet dat ze het allemaal graag eten. Ik heb het geluk dat ze vrijwel allemaal gek zijn op groente.”
Nooit klagen
“Structuur is heel belangrijk in een groot gezin. Voor we gaan eten wil ik dat al het speelgoed is opgeruimd en na half acht ’s avonds moet het in principe stil zijn boven. Maar verder mag er eigenlijk heel veel. Natuurlijk is het echt niet altijd gezellig, er is heus weleens ruzie en soms heb ik momenten dat ik even heel erg baal van de hele situatie. Dan kan ik niet wachten tot Jozua er weer is. Soms verrast hij ons, dan staat hij opeens voor de deur. Daar genieten we dan met z’n allen extra van.
Hoewel het echt niet altijd makkelijk is om de vrouw van een schipper te zijn, zul je mij nooit horen klagen. Jozua en ik hebben voor elkaar gekozen en samen deze zeven mooie kinderen mogen krijgen, daar zijn we heel dankbaar voor. Soms vragen mensen me waar ik me het meest thuis voel: in Werkendam of aan boord. Maar eigenlijk maakt het me helemaal niet uit. We zeggen altijd: ‘Thuis is waar we samen zijn’.”
Het onderhouden van de partnerrelatie kán voor een schippersechtpaar een uitdaging zijn. Ben je uit elkaar gegroeid? Aarzel niet contact met mij op te nemen.
Tja, waarom gaan we vreemd? Heel vaak weet de vreemdganger het zelf ook niet. Hij kijkt verbaast naar zichzelf en begrijpt zichzelf niet. "Hoe heb ik het kunnen doen?", hoor ik vaak.
Erachter komen dat je hoogbegaafd bent, dat is niet gemakkelijk. Het is een lang en ingewikkeld proces. Dineke van Kooten weet daar alles van. Lange tijd vroeg ze zich af waarom ze zich anders voelde, anders dacht en anders deed. Alles viel op zijn plek toen Dineke op latere leeftijd ontdekte dat ze hoogbegaafd is. Nu heeft ze haar eigen coachingspraktijk waar ze andere hoogbegaafden helpt om zichzelf beter te begrijpen. In het radioprogramma "Bij Jorieke" is ze te gast om met presentatrice Annemarie te praten over het onderwerp. Klik 
Jurjan zegt: "Ik werk al twee jaar lang aan ons huwelijk, maar ik kan niet meer. Ik voel zoveel pijn. De koffers staan al lang buiten de deur. Ik wil scheiden". Zijn vrouw huilt vanuit het diepst van haar ziel. Ze wil niet scheiden. Het gaat mij door merg en been. Het brengt zoveel verdriet. Ook voor de zes jonge kinderen zal dit verschrikkelijk zijn.
Zelfaanvaarding, zelfvertrouwen en zelfontplooiing zijn erg belangrijk in onze maatschappij. Toch blijken veel mensen identiteitsproblemen te hebben. Zij hebben moeite met zelfaanvaarding en zelfvertrouwen. Hoe komt dit? Hoe is dit te veranderen?