Een van mijn cliënten zei onlangs dat hij geen einde aan zijn leven wilde maken, want zei hij: “Iemand die het écht wil doen, die zegt niets en stapt er uit zonder er iets over te zeggen”.
Hierover zijn best wel wat misvattingen.
Misschien heb jij te maken met iemand in jouw (naaste) omgeving die depressief is. Iemand die misschien wel gedachten heeft over suïcide of dit al een keer een poging heeft gedaan. Uit ervaring weet ik hoe machteloos je je kunt voelen. Misschien praat je er maar niet over met diegene. Want stel je voor dat je diegene op gedachten brengt. Zoals je hieronder kunt lezen, is dat niet waar.
Hieronder noem ik een aantal misvattingen. En verder lees je wat aanwijzingen zijn voor suïcidaliteit en welke vragen je kunt stellen.
Misvattingen suïcide
praters zijn geen doeners. Echter 75% geven in drie maanden signalen voor de poging
zwijgen is goud. Ten onrechte wordt gevreesd dat spreken over dit onderwerp mensen op verkeerde gedachten zal brengen. Wees duidelijk. Noem het beestje bij de naam. Concretiseer gedetailleerd suïcidegedachten en voorbereidingen.
Recidivisten zijn manipulanten en aandachtstrekkers. Niet over één manipulatiekam scheren. Suïcidepogers lopen minstens twee jaar na hun laatste poging een verhoogd risico te overlijden aan een nieuwe poging.
Negeren helpt niet. Lost niets op. Het leidt gemakkelijk tot escalaties.
Aanwijzingen voor suïcidaliteit
is degene nu depressief?
was degene vroeger depressief?
is er sprake van suïcidepoging(en) in het verleden?
is er sprake van zelfdestructief gedrag in het verleden?
is er sprake van afhankelijkheid van alcohol of drugs?
is er sprake van uitingen van hopeloosheid?
Doorvragen bij iemand die suïcidegedachten heeft
Hoe vaak denkt u aan suïcide? (af en toe, dagelijks, bij voortduring?)
Hoe intens denkt u aan suïcide? (als vluchtige gedachten, als obsessie, als nachtmerrie?)
Hoe wanhopig voelt u zich nu? (bij vlagen, voortdurend, erger dan ooit?)
Komen er in uw gedachten ook beelden van suicide naar boven? (heldere beelden van mogelijke methoden, springen of een vuurwapen hanteren, of alleen gedachten?)
Hoe indringend zijn gedachten en beelden van suicide? (overweldigend, oncontroleerbaar of vluchtig, voorbijgaand en controleerbaar. Beangstigen deze gedachten of beelden u?)
Heeft u impulsen om toe te geven aan uw verlangen om suicide te plegen? Bent u bang om de controle over uzelf te gaan verliezen? Heeft u zichzelf in de hand?
Wat is aantrekkelijker voor u: de gedachte om door te zullen leven of om te zullen sterven? (zou u liever door willen leven, of leeft u alleen nog maar in afwachting van uw sterven?)
Als je merkt dat degene rondloopt met suïcidegedachten, wat moet je dan doen? Je zou diegene iedere dag op een vast tijdstip kunnen bellen of even langs gaan. En verder tref je hier nog heel veel meer praktische informatie aan.
Loop je zelf rond met suïcidegedachten? Praat erover, bel 0900-113 (zelfmoordpreventielijn), 112 of de huisarts (kies 1 de noodlijn).
Als je somber bent, heb je vaak nergens meer zin. Bij een dip of depressie is het belangrijk te proberen de negatieve spiraal waarin je zit te doorbreken.
Isoleer jezelf niet, ook niet als je denkt dat je niemand wilt zien. De ervaring leert dat het plezier na verloop van tijd weer terug komt als je de dingen op pakt die je eerst leuk vond om te doen (of nieuwe dingen gaat ondernemen). Door dingen te blijven doen, doorbreek je je sociale isolement en je lusteloosheid. Je vergroot daarmee de kans dat je je beter gaat voelen en de depressie afneemt.
Een van de belangrijkste tips die ik je kan geven, is:
Zoek dagelijks afleiding, doe iets wat je altijd leuk vond om te doen (ook al heb je er in eerste instantie geen zin in).
Dit kan je helpen je te ontspannen en je gedachten te verzetten. Ga met vrienden iets drinken, naar de film, samen een spelletje doen, poolen, (leuke) boodschappen doen en winkelen. Of loop samen een rondje in het park.
Zet een positieve spiraal in werking en ga leuke dingen doen.
Zet het volgende eens op papier
Kruis in kolom 1 de dingen aan, die:
1. je leuk lijken om te doen
2. je vroeger leuk vond maar waar je op het moment geen tijd of geen zin in hebt.
3. waar je goed in bent
4. kruis er minstens 20 aan
5. je mag ook zelf activiteiten bedenken en hiermee de lijst aanvullen.
6. maak vervolgens een weekplan
(meer…)