“En Nu Is Het Genoeg!”: Grenzen Stellen

Ik volgde een training voor het programma S.A.M.E.N. (een online-cursus voor herstel van vertrouwen na vreemdgaan van Relatie-herstel). Naar aanleiding daarvan en ook naar aanleiding van gesprekken uit mijn eigen praktijk, kwam ik op het onderwerp “grenzen stellen”.

Waarover kun jij grenzen stellen?

Stel je hebt twee huizen. De een is van buur A en de ander van buur B. Allebei hebben ze een tuin die afgeschermd is door een schutting. Die schutting is een grens. In de partnerrelatie is er vaak grensverwarring.

De schutting zegt wat van A is en wat van B. Buur A. gaat niet zeggen tegen buur B. hoeveel bloemen er in zijn tuin moeten of dat hij het onkruid weg moet doen. Dat is niet het gebied waar buur A. over gaat. De volgende voorbeelden zijn een illustratie uit de praktijk: A. zegt: “Jij zou haar niet meer mogen zien” of “Je moet beloven dat je niet meer gaat dreigen met een advocaat”. Wat ben je dan aan het doen? Je trekt onkruid uit de tuin van de ander. Met deze grens probeer je de ander te veranderen en te manipuleren. Dit is een valkuil van grenzen. Jóuw grens wordt een manipulatiemiddel, zodat de ánder iets gaat doen. En dat is nou nét iets wat niet gaat werken. Bij een grens stellen gaat het om wat jíj nodig hebt om veilig te zijn en niet iets wat jij nodig hebt zodat jouw partner verandert. Als je dat op deze manier doet, dan voelt jouw partner feilloos aan dat je hem wilt veranderen. En wat gebeurt er dan? Jouw partner voelt zich machteloos. Hij wordt b.v. boos. Gaat in de verdediging. Zet de hakken in het zand. Of hij zegt “ja”, maar doet “nee”. Het is nl. niet zíjn grens. Jij denkt misschien dat je op een goede manier voor jezelf bent opgekomen en assertief bent geweest. Je denkt dat je goede afspraken hebt gemaakt. En misschien denk je: “Híj neemt zíjn verantwoordelijkheid niet”. Jij werkt heel hard, maar op het verkeerde terrein. Of je bemoederd hem. Het is echt goed om te beseffen dat jij geen zeggenschap hebt over zíjn tuin. Jij bent alléén verantwoordelijk voor jouw éigen tuin.

Vraag: Hoe stel jij grenzen? Wil je de ander veranderen? Stel je grenzen over de tuin van jouw partner of over jouw éigen tuin? Hoe constructief is jouw manier van grenzen stellen? Welk effect heeft het?

Hoe stel je grenzen?

Grenzen stellen doe je door vanuit je zelf te praten. Dus met een ik-boodschap. B.v.: “Als jíj met mij verder wilt, dan wil ik dat je hem niet meer tegen komt. Ik kan dat niet verdragen. Ik voel dan zo’n angst en wantrouwen.” Zie je het verschil met: “Als je nóg een keer naar haar toe gaat, dan ga ik het komende half jaar ergens anders wonen” (je hoopt dat de ander verandert).

Wat je dus niet doet, is: jij-boodschap, op een agressieve manier vingerwijzend een ander beschuldigen, je heel erg ergeren en er niets van zeggen.

Stel dat je een vriendin hebt die een paar keer in de week bij jou komt klagen over haar vriend en haar relatie. Ze brengt drama met zich mee, huilt of is boos en negeert vervolgens jouw advies. Dat is natuurlijk enorm frustrerend. Ik kan me voorstellen dat je daar helemaal gek van wordt.

Natuurlijk is dat enorm frustrerend. En op het moment dat je besluit dat dit genoeg is, zeg je: “Hé, het is mooi geweest. Ik wil dat je stopt bij mij te klagen over hoe het gaat tussen jou en je vriendje. Ik ben niet je psycholoog en je luistert toch niet naar mijn advies. Ik wil dat je stopt met het praten over je relatie in mijn bijzijn.” Dan zal je vriendin ongetwijfeld geneigd zijn om daarover te onderhandelen. Ze zal haar best doen om jou op andere gedachten te brengen. Blijf herhalen “dat je niet meer wilt dat ze klaagt over haar vriend.” Je kunt het ook simpel houden. Dan zeg je: “Ik begrijp het helemaal. Maar ik trek dit niet en ik wil dat je ermee stopt.” Dan is aan haar de keus te beslissen of ze zich aan jouw grenzen wil houden of dat ze het contact een andere vorm wil geven of wil verbreken.