Seksverslaving partner: confronteren of negeren?

Als je weet of vermoedt dat je partner een porno- of seksverslaving heeft, wat doe je dan? Confronteer je hem met wat je ontdekt hebt, of zwijg je erover? Wat zijn de voor- en nadelen? En wat zegt de Bijbel hier eigenlijk over?

Je hebt het vermoeden dat je man een dubbelleven heeft, dat hij verslaafd is geraakt aan pornografie/seks of hard op weg is om dat te worden. Misschien heb je de bewijzen gevonden, die dit vermoeden bevestigen. Wat doe je dan? Spreek je je vermoeden naar hem uit? Confronteer je hem met het gevonden bewijs? Of praat je er niet over, in de verwachting dat het vanzelf wel weer overgaat of misschien in de hoop dat het allemaal wel meevalt?

 1. Liever negeren?

Sommige vrouwen zullen zo boos zijn, dat ze hun partner onmiddellijk confronteren met hun vermoeden en/of het bewijsmateriaal. Anderen zullen dit niet zo snel doen. Zij hebben eerder de neiging om hun vermoeden of ontdekkingen het zwijgen op te leggen en kiezen er juist voor om er niet over te praten. Waarschijnlijk met één of meer van de volgende gedachten als onderliggende reden:

• Het gaat vanzelf wel weer over

  Je hoopt of denkt dat het vanzelf weer over gaat. “Uiteindelijk zal hij wel zo verstandig zijn om ermee te stoppen”. Waarschijnlijk hopen we dit allemaal, maar zelden is deze hoop terecht. Het gaat namelijk niet vanzelf over. Integendeel: pornografie heeft een verslavende werking en dat betekent dat wanneer iemand zich bezighoudt met pornografie, hij daar steeds meer van nodig heeft en daarin wellicht ook steeds verder zal gaan. Het wordt eerder erger in plaats van minder. Blijf dus niet hopen of verwachten dat je man ineens, uit zichzelf en in zijn eentje ermee kan breken. Jouw zwijgen kan zijn verslaving zelfs in stand houden. Als je partner vermoedt dat jij wél weet hebt van zijn bezigheden, maar hem daar niet mee confronteert, dan zal hij wellicht gaan denken: ‘”Zij vindt het blijkbaar prima, dus waarom zou ik stoppen?'” Daarnaast ontken je dat er iets in je huwelijk binnenkomt wat schadelijk is. Deze ontkenning houdt het probleem in stand. Jij bent niet verantwoordelijk voor zijn gedrag, maar wel verantwoordelijk voor hoe je daarop reageert. Als je zijn gedrag ontkent, doe je jezelf, je man en je kinderen tekort.

• Het valt wel mee

  Je denkt dat het allemaal wel meevalt. “Zo erg zal het toch niet zijn?” en “Ach, alle mannen doen dit, toch?” Je vindt dat je hier niet zo moeilijk over moet doen, en kiest er daarom voor om er niets over te zeggen. Als je je hierin herkent, denk dan eens goed na over het volgende:

Als je partner zich bezig houdt met pornografie (…) dan ben je in feite getrouwd met iemand die zijn trouwbeloften aan jou verbreekt, seksuele prikkels van buitenaf gebruikt in plaats van werkelijke intimiteit met jou te beleven en wiens gedrag zich kan ontwikkelen tot meer gevaarlijke manieren van seksueel gedrag. (citaat partner van een ex-seksverslaafde)

Iedereen die naar een vrouw kijkt en haar begeert, heeft in zijn hart al overspel met haar gepleegd. (Bijbel – Mattheüs 5:28)
Ga ontucht uit de weg! Geen enkele andere zonde die een mens kan begaan tast het lichaam aan, maar wie ontucht pleegt zondigt tegen het eigen lichaam. (Bijbel – 1 Kor 6:18)

Pornografie is dus niet zo onschuldig als anderen, de media, of de ‘stem’ in onszelf ons soms willen doen geloven. Pornografie staat lijnrecht tegenover Gods bedoeling met seksualiteit en is daarom zonde. Daarnaast heeft het – behalve een verslavende werking – een grote invloed op de gedachten van degene die zich hiermee bezig houdt, op het beeld dat hij heeft van vrouwen, van jou, van jullie relatie en van seksualiteit. Het kan niet anders dan dat het effect heeft op jullie relatie. Door te denken dat het wel meevalt en van jezelf te eisen dat je het normaal moet vinden, negeer je ook je eigen grenzen. Eigenlijk neem je jezelf niet serieus.

• Ik ben bang

  Misschien ben je bang. Bang om van hem te horen dat je vermoeden inderdaad waar blijkt te zijn. Bang dat het bewijsmateriaal dat je vond slechts het topje van een gigantische ijsberg blijkt te zijn. “Kan ik het wel aan? Zal onze relatie stand kunnen houden?”
  Het is logisch dat je bang bent. Je weet immers niet precies wat er aan de hand is, hoe je geliefde zal reageren als je hem confronteert en hoe jouw en jullie toekomst er uit zal gaan zien. Zwijgen lijkt eenvoudiger; dán kun je immers hoop houden dat er niets aan de hand is en word je niet geconfronteerd met de gevolgen. De confrontatie is niet gemakkelijk en kan veel gevolgen hebben. Als de waarheid aan het licht komt, kan dat ongelofelijk veel pijn doen. Je zult er wellicht kapot van zijn, je relatie komt onder druk te staan of zal het misschien niet overleven. Maar bedenk dan dat dit allemaal ook zal gebeuren als je níets doet. De verslaving zal zich steeds verder ontwikkelen totdat de gevolgen nog groter zijn dan op dit moment. Houd daarnaast voor ogen dat er ook veel relaties zijn die het wél overleven. We hopen dat de verhalen op deze website je juist ook dat vertellen: je mag hoop hebben dat het goed komt! Seksverslaving binnen je relatie is absoluut een crisis, maar wel één die ervoor kan zorgen dat dingen grondig aangepakt kunnen worden; je relatie kan zelfs veel beter worden dan daarvoor!
  Loop niet teveel vooruit op dingen die misschien ooit zouden kunnen gebeuren. Leef bij de dag en pak vandaag de verantwoordelijkheden van vandaag op. Vergeet niet dat je mag bidden om wijsheid en kracht, niet alleen voor vandaag, maar ook voor alles wat de toekomst brengt.

• Ik ben toch ook niet perfect

  Misschien vind je dat je het recht niet hebt om hem hierover aan te spreken, omdat je je schuldig voelt vanwege dingen die jij fout hebt gedaan binnen jullie relatie, omdat je vindt dat je geen goede of aantrekkelijke vrouw bent of vanwege iets anders waar je je (terecht of onterecht) schuldig over zou kunnen voelen. ‘Wie ben ik om iets over hem te zeggen? Is het niet logisch dat hij het bij andere vrouwen zoekt?’ Nee, dat is nooit logisch!! Misschien probeert hij – of probeer jij – het op die manier te verklaren, maar ontrouw (in gedachten of daden) is altijd verkeerd. Wát er verder ook aan de hand is binnen jullie relatie, wát je zelf verkeerd hebt gedaan of denkt te hebben gedaan: je hebt het volste recht om hem hierop aan te spreken. Niemand is perfect; in iedere relatie worden – door beiden – fouten gemaakt, maar dat betekent nooit dat zondig gedrag verzwegen of geaccepteerd moet worden!!

• Confronteren is niet liefdevol

  Je vindt dat je als vrouw niet tegen je man ‘in opstand’ mag komen. ‘Ik hoor toch onderdanig te zijn?’ en ‘Is het niet liefdevoller om te zwijgen dan om te confronteren?’ . Als je er zo over denkt, denk dan ook eens na over het volgende: is het liefdevol om toe te zien hoe iemand blijft zondigen – tegenover jou, maar ook tegenover God? Is het liefdevol om toe te staan dat iemand een afgod dient, die een steeds groter deel van zijn tijd, gedachten en energie in bezit neemt, waardoor hij steeds minder toekomt aan zijn gewone verantwoordelijkheden? Is het liefdevol om niet in te grijpen wanneer je ziet dat iemand steeds verder verstrikt raakt in een web waar hij niet meer zelf uit kan komen?
  Gary Chapman beschrijft het als volgt in zijn boek ‘Echt Scheiding?’: Liefde is altijd bezorgd om het welzijn van de ander. Het is niet liefdevol dit gedrag (geweld, overspel, misbruik, verslaving) te accepteren en niets te doen. Zulk gedrag is vernietigend voor de persoon en voor je huwelijk. Liefde moet confronteren. Dat is harde liefde. Dat is echte liefde.

Confronteren is dus noodzakelijk, terecht en liefdevol. Seksverslaving is zonde, en zonde vraagt om confrontatie en bekering! Daarover gaat het ook in Mattheüs 18:15, waarin Jezus zegt: ‘Als een van je broeders of zusters tegen je zondigt, moet je die daarover onder vier ogen aanspreken’ (NBV). Een persoonlijke confrontatie dus, waarin zonde ook zonde genoemd wordt en waarin je mag aandringen en hopen op een ommekeer. Maar hoe pak je zo’n gesprek aan? Welk moment kies je? En hoe bereid je je erop voor?

2. Voorbereiden

De voorbereiding op het gesprek begint bij het nadenken over een aantal vragen: Wat is nodig? Wat wil God? Wat wil ik?. Wat is er nodig om met hem verder te gaan, om me veilig te voelen, om vertrouwen te krijgen, om… ? Wat wil ik dat hij gaat doen? Waar liggen mijn grenzen? (zie het artikel ‘Wat kan ik doen?’). Denk ook na over de verwachtingen die je van het gesprek hebt, wat je in ieder geval gezegd wilt hebben en wat je er mee zou willen bereiken. Daarnaast kun je je alvast verdiepen in datgene wat hij kan doen om met zijn verslaving te breken en de hulpverleningsmogelijkheden die er voor hem zijn.

En wat is nu het beste moment voor zo’n gesprek? Het is verstandig om het gesprek aan te gaan op een moment dat je man ‘goed in zijn vel zit’. Een gesprek zal soepeler verlopen als je man uitgerust is, er de tijd voor heeft en niet teveel andere dingen aan zijn hoofd heeft. Dat geldt trouwens ook voor jezelf; zorg ervoor dat je het gesprek ingaat op een moment dat je daadwerkelijk in staat bent om te práten in plaats van de boosheid de overhand te laten krijgen.
Maar wacht er niet te lang mee om de confrontatie aan te gaan. Hoe langer je wacht, hoe moeilijker het wordt. Mocht er een moment komen waarop jijzelf (opnieuw) geconfronteerd wordt met zijn gedrag (je betrapt hem bijvoorbeeld op het kijken naar pornosites), stel de confrontatie dan zeker niet uit: ga met hem in gesprek of geef direct aan dat je met hem wilt praten en leg hem bijvoorbeeld de keuze voor wanneer dat is (‘Ik wil iets met je bespreken. Is het nu een goed moment voor je of zullen we vanavond of morgenavond praten?’)

Leg het gesprek vervolgens in Gods handen; Hij is Degene die berouw en bekering kan uitwerken in harten. Vraag ook anderen die er van af weten om voor je te bidden en bid voor een juiste houding en om wijsheid.

De volgende punten zijn belangrijk tijdens het gesprek:

Wees duidelijk…

• Vertel je partner over datgene wat je hebt gezien, gehoord, gevoeld of wat je vermoedt. Noem zonde ook zonde. Vertel hem waar jouw grenzen liggen, wat jij wilt dat er gebeurt en wat jij nodig hebt om verder te kunnen. Onderdeel hiervan kan zijn dat je hem vertelt dat je van hem verwacht dat hij hulp zoekt, eerlijk is en verantwoording aan een accountability-partner af gaat leggen, terugkeert naar God en zich afkeert van zijn destructieve gedrag
• Dreig niet met dingen waarvan je niet zeker weet of je die waar kunt maken. Dreig ook niet met echtscheiding. Dergelijke beslissingen moet je nooit nemen in een crisis. Je weet daarnaast nog niet precies wat er aan de hand is, en je weet ook nog niet hoe hij gaat reageren. Je hebt misschien wel eens gedacht: ‘Als ooit blijkt dat hij dit of dat gedaan heeft, dan is het helemaal afgelopen tussen ons’. Maar ook als de verslaving heel zwaar blijkt of als er veel heftige dingen zijn gebeurd, is het niet onmogelijk dat relaties weer herstellen. Wacht eerst het gesprek en zijn reactie daarop af.
• Stel wél duidelijke grenzen, die hem inzicht verschaffen in wat jij wel of niet (meer) accepteert, en houd je er vervolgens ook aan. Als je als partner duidelijk je grens aangeeft, is de kans dat er verandering optreedt het grootst.

wees eerlijk…

• Vertel hem de gevoelens die je hebt; waar je je zorgen over maakt, wat je pijn doet en waar je boos over bent. Doe dat zoveel mogelijk met ‘ik-boodschappen’ in plaats van verwijten te maken. Dus: ‘Ik voel me heel erg afgewezen als ik merk dat jij naar porno-sites kijkt’ in plaats van: ‘Jij zit de hele avond maar naar die sites te kijken’.
• Stop je angst en je verdriet niet weg voor hem. Het is moeilijk om kwetsbaar te zijn als je zo gekwetst bent en het is zoveel makkelijker om boosheid te laten zien dan de angst en het verdriet die er vaak onder zitten. Maar het is belangrijk om ook hierin eerlijk te zijn en hem te laten zien wat alles met jou doet. Dat kan hem helpen om in te gaan zien wat de gevolgen zijn van zijn gedrag. Waarschijnlijk heeft hij zijn gedrag steeds goedgepraat door zichzelf voor te houden dat het allemaal niet zo erg is, of heeft hij zichzelf wijsgemaakt dat jij het helemaal niet erg vindt. Het zien van jouw angst en verdriet is een directe confrontatie met deze leugens.
• Vertel hem dat je het nodig hebt om iemand in vertrouwen te nemen. Dat je begrijpt dat dit voor hem misschien moeilijk is, maar dat dit voor jou belangrijk is. Vertel hem ook wie je in vertrouwen wilt nemen (of al hebt genomen).

geef hem de ruimte…

• Geef hem de gelegenheid om te praten en zijn kant van het verhaal te vertellen. Je emoties kunnen zo hoog oplopen dat jij uiteindelijk alleen aan het woord bent en hij geen gelegenheid heeft om te reageren op datgene wat je nu echt tegen hem wilt zeggen. Ga dus niet schreeuwen of schelden en stel grenzen wanneer hij dat doet. Je hebt een grotere kans op een open en eerlijk gesprek, wanneer er een sfeer is van openheid en vertrouwen. Schelden en verwijten breken dit af. Vragen stellen en zelf kwetsbaar durven zijn bevorderen dit.
• Haal ook geen ‘oude koeien uit de sloot’ door er alles bij te halen wat hij ooit verkeerd heeft gedaan. Nogmaals: niemand is perfect en door er andere zaken bij te halen, gaat het gesprek al snel over andere dingen dan waarover je hem wilde spreken.
• Misschien reageert hij vijandig, boos en vol verwijten. Misschien reageert hij juist door meteen zijn excuses aan te bieden en je gelijk te geven. Laat geen van beide – verwijten of excuses – je afbrengen van het doel dat je hebt met dit gesprek: duidelijkheid te krijgen over wat er precies aan de hand is en wat hij daar vervolgens mee gaat doen.
• Als bovengenoemde niet lukt, spreek af er later op terug te komen.

… en wees liefdevol!

• Het is niet makkelijk en sommigen zullen zich niet in staat voelen dit te doen, maar als het wel lukt: probeer persoon en zijn gedrag gescheiden te houden van elkaar en probeer hem duidelijk te maken dat – alhoewel je zijn zondige gedrag niet accepteert – je wel van hem houdt.

4. Opnieuw confronteren

Door je partner te confronteren, hoop je niet alleen de waarheid op tafel te krijgen, maar ook dat hij gaat inzien dat hij een probleem heeft én bereid is daar aan te gaan werken. Een confrontatie geeft helaas geen garantie dat dit ook daadwerkelijk gebeurt. Het belangrijkste doel van een confrontatie is echter ook niet dat hij verandert, maar dat jij jezelf serieus neemt. Een ander veranderen kunnen we niet, maar onszelf serieus nemen wel. Als wij veranderen, is de kans groter dat de ander ook verandert.

Misschien ben je de confrontatie met je partner al eens aangegaan: je hebt hem geconfronteerd, maar het gesprek had niet tot gevolg dat hij gebroken heeft met zijn gedrag. Wat dan? Wat kun je nog doen als de confrontatie niet het gewenste effect heeft?

Probeer eerst te achterhalen of het gesprek wel enig effect heeft gehad. Het maakt nogal een verschil of je man wel wíl veranderen, maar daar nog niet in geslaagd is, of dat hij nog niet inziet dat hij een probleem heeft. Het moge duidelijk zijn dat in het eerste geval een meer begrijpende, ondersteunende houding van jou zinvol is en in het tweede geval een hardere aanpak.

Iemand meenemen

In Mattheüs 18 kun je verder lezen over datgene wat je kunt doen als een persoonlijke confrontatie niet geholpen heeft. ‘

Luisteren ze niet, neem dan een of twee anderen mee, zodat de zaak zijn beslag krijgt dankzij de verklaring van tenminste twee drie getuigen. Als ze naar hen niet luisteren, leg het dan voor aan de gemeente. Weigeren ze ook naar de gemeente te luisteren, behandel hen dan zoals je een heiden of een tollenaar behandelt. (Mat. 18:16 en 17 NBV)

Er zijn dus meerdere niveaus van confronteren. Als de persoonlijke confrontatie geen effect heeft gehad, kun je overgaan tot het tweede niveau door met één of twee personen je man opnieuw te confronteren. Denk dan bijvoorbeeld aan een predikant, een hulpverlener of een betrouwbare vriend. Laat het in ieder geval iemand zijn die betrouwbaar en volwassen is en die zowel liefdevol als streng kan zijn. Soms kan het helpend zijn eerst hulp te zoeken voor jezelf, zodat je steun hebt in de confrontatie. Eigenlijk maak je de kring van mensen die ervan afweten en die je partner erop aan kunnen spreken steeds groter. Als dat allemaal geen effect heeft – staat er in Mattheüs – ‘behandel hen dan zoals je een heiden of een tollenaar behandelt.’ In zijn boek ‘De andere kant van de liefde’ zegt Gary Chapman hierover: ‘Hoe behandel je hem dan?  Je bidt voor hem, bent vriendelijk tegen hem, maar je behandelt hem niet alsof hij onschuldig is. Elke zonde brengt scheiding, en de barrières worden alleen verwijderd als er sprake is van oprecht berouw en oprechte vergeving.’

Wat je verder nog kunt doen

• Aarzel niet om, iedere keer dat je geconfronteerd word met een vermoeden of een bewijs, het opnieuw uit te spreken naar je man.
• Handhaaf je grenzen en stel consequenties aan het door blijven gaan met zijn verslaving.
• Zoek hulp voor jezelf, zodat je met iemand kunt spreken over je zorgen en verdriet én zodat je iemand hebt die jou helpt in het ondernemen van mogelijke verdere stappen.
• Bid voor je man. Doe dat zelf, maar het liefst ook met iemand anders. Bid dat hij tot inzicht komt, dat zijn ogen opengaan en dat jij zelf kracht krijgt en wijsheid om te beslissen hoe je hiermee om moet gaan.

Tot slot

Tot slot een uitspraak van een ex-seksverslaafde die door Russel Willingham wordt beschreven in zijn boek ‘Onderweg naar vrijheid’. Deze man was ooit doodsbang dat zijn grote geheim ontdekt zou worden. Nu stond hij voor een grote groep mannen aan wie hij het verhaal van zijn verslaving én bevrijding daarvan zou vertellen:

‘Ik sta hier als gevolg van het feit dat er mensen zijn die van mij houden’.

Seksverslaafden hebben anderen nodig om hen te helpen met hun verslaving te breken. Jouw confrontatie kan voor je partner de eerste stap zijn op weg naar herstel.

Zie voor meer artikelen en ook voor bijeenkomsten: https://www.kostbaarvaatwerk.nl/artikelen/
Dit artikel is overgenomen van Kostbaar Vaatwerk. Ik kan deze organisatie van harte aanbevelen!